Hemen hemen her “ben bir balık alayım” hevesinin ilk tercihidir Japon balıkları. Sevimli görüntüsü, sürekli şaşkın ifadesi ve göz alıcı renkleri ile süzülür sakin sularda. Kökeni sazan balığından gelir. Yüzyıllardır üzerinde çalışmalar sürer ve çeşitli çaprazlamalar ile pek çok rengine ulaşmak mümkündür. Bazı kaynaklara göre Japon balıklarının tarihi 1600 yıl öncesine kadar gider. Güney Çin’de kahverengi balıkların yavrularından bazılarının kırmızı olduğu görülmüş. Bu kırmızılar dikkatli bir üretim ile çoğalmış ve renklenmiş. Önce renkleri çeşitlendi sonra vücut şekilleri. Derken günümüzün en sevilen balık türlerinden biri olarak hayatımıza sempatik bir giriş yaptı. Bu balıklara neden Japon balığı dendiği bilinmiyor tam olarak ancak ilk olarak Japonya’ya getirilmesi, adının Japon balığı olmasında etkili olmuş olabilir. Japon balıkları aynı zamanda; goldfish, chin-yu, poisson rouge olarak da anılabiliyor.
Japon balığı özellikleri
Aslında önce Japon balıklarının fiziksel özellikleri ile başlayalım işe, malum pek bir albenililer. Japon balıkları arasında boyut, yüzgeç şekli, vücut şekli ya da renk gibi farklılıklar vardır. Vücut rengi beyaz, turuncu, sarı, kahverengi, siyah ya da narçiçeğine çalan bir kırmızı olabilir. Yabanı ırklarda altın rengi ya da beyaz lekeler de görülebilir. En bilinen Japon balığı rengi turuncu olandır, kuyruğu da hafif beyaz… Kocaman gözleri vardır. Koku alma duyuları güçlüdür. Uzunlukları 12 ila 20 cm arasında olabilir. Japon balığı ne kadar büyür diye sorarsanız bunun cevabı bir hayli ilginç çünkü 45 cm uzunluğunda görülmüş Japon balığı da mevcuttur. Balıklar ne yazık ki çok uzun ömürlü evcil hayvanlardan değildirler. Bugün bir kedinin ya da köpeğin 20 yıla kadar yaşayabildiğini düşünürsek balıklar için ne yazık ki bu kadar iddialı cümleler kuramayız. Balığın ömrü, bakımı ve akvaryum koşulları ile orantılıdır. Eğer uygun koşullar sağlanırsa 3 ila 5 yıl kadar yaşayabilir. Ancak ilginç olan şu ki 45 yaşına ulaşmış bir Japon balığı da vardır geçmişte.
Japon balığı bakımı
Balıklar hassas hayvanlardır; yemlerini az verirseniz açlıktan, çok verirseniz sindirim sorunlarından ölebilirler. Japon balığı neden ölür sorusunun yanıtını ilerleyen satırlarda verelim, önce bakımından bahsedelim. Japon balıklarında beslenme, bir anlamda balığınızın ömrünü de belirler. Balığın büyüklüğü ve akvaryumdaki balık sayısına göre yem miktarı belirlenir. Balıklar çok yiyen hayvanlar değildirler bu nedenle onları çok sık ve aşırı beslemekten kaçınmanız gerekir. Japon balıkları bir anlamda diğerlerine göre iri balıklardır. Bu nedenle çok ince toz haline getirilmiş yemlerle beslenmeleri doğru olmayabilir. Yemler, balıkların yutabileceği kadar iri olmalıdır. Özellikle dip yemlerinden kaçınmanız gerekir, bu yemler suyun rengini bulandıracak ve akvaryum suyunu kirlettiği için balığın yaşam kalitesini düşürecektir.
Japon balıkları için özel olarak üretilen balık yemlerinden faydalanabilirsiniz. Çok sık ve düzensiz beslemekten kaçının yanı sıra kalitesiz mamalar da bir o kadar zarar verecektir. Japon balıkları neden ölür sorusunun yanıtlarından biri kabızlıktır. Çok sık beslemek, Japon balıklarında kabızlığa yol açabilir. Haftada bir kez haşlanmış ıspanak yaprağı vermeniz tavsiye edilir. Ayrıca haşlanmış bezelye de verebilirsiniz ancak kabuğunu mutlaka suyun. Japon balıkları akvaryum seçiminde dikkat etmeniz gereken birkaç madde vardır;
- Bulundukları akvaryumda eğer tek cins olarak besliyorsanız ısıtıcı gerekmez ancak süslü Japon balıkları var ise bu durumda ısıtıcıya ihtiyacınız olabilir.
- Vahşi türde olanları 4 ila 30 derece arası yaşayabilirler. Ancak süslü türlerden ise bu durumda 18 ila 25 derece arası bir sıcaklık ayarı yapmanızda yarar olabilir.
- Japon balığını besleyeceğiniz akvaryumda Japon balığı başına minimum 20 litre su hacmi düşmesi gerekir. Aksi halde Japon balığınızın kalitesi düşebilir.
Japon balıklarında üreme
Japon balıkları üretimi için özel akvaryumlar, özel tesisatlar gerekli olmayabilir. Eğer gereken şartları sağlarsanız akvaryumda da üretebilirsiniz. Japon balıkları yumurta dökerek ürerler. Yumurta bırakma zamanı geldiğinde erkekler dişileri kovalar ve yumruları çırpıp yumurta bırakması konusunda “ısrar eder”. Yumurtalar genelde 48 ila 72 saat içinde çatlamaya başlar.
Japon balığı akvaryumu nasıl olmalıdır?
Bilinenin aksine Japon balığını fanusta beslemek doğru değildir. Her ne kadar bakımı kolay balıklardan olsa da yine de fanus onlar için yeterli olmayabilir. Japon balıkları sürekli olarak ağızlarına kum alıp geri tükürürler. Bunu yapmalarının nedeni kumun içinde yem aramalarıdır. Bu nedenle kum seçerken keskin değil ince tanecikli kumlar seçmeniz gerekir ki boğazına kaçmasın. Ayrıca kumu kararken akvaryum suyu da bulanacaktır. Bunu önlemek için güçlü bir filtre kullanmanızda yarar var. Balıklar bu filtrenin yarattığı su sirkülasyonunda oynamayı sever ancak çok güçlü olursa bu sefer zarar görebilir. Bu nedenle filtreyi iyi ayarlamanız önerilir.
Köklü akvaryum bitkilerinden kaçının bunun yerine kalın yapraklı bitkiler tercih edin. Sempatik yüzlerine aldanmayın, birçok balık ile anlaşamazlar. Bu nedenle eğer birden fazla türde balık ile bir akvaryum oluşturacaksanız bu durumda mutlaka iyi araştırma yapmanız gerekir. Hafızaları ortalama 5 ila 7 ay arasındadır. Sizi tanır ve yem saatinin geldiğini anlar. Eğer güzel bir iletişim kurarsanız ve ona zarar vermeyeceğiniz konusunda ikna olursa size kendini sevdirebilir. Bunun için parmağınızı uzatmanız yeterli olacaktır. Ancak bu elbette zaman isteyen bir durumdur. Balık deyip geçmeyin yani, isterse sevdirir!
