Vatoz balığı deyince aklımıza deniz diplerinde yaşayan, dalgalana dalgalana sularda yüzen biraz da ürpertici bir balık türü geliyor. Ancak bugün bahsedeceğimiz balık türü biraz daha sempatik olanlardan; cüce vatoz balığı. Karma akvaryumlarda beslenebilen ve barışçıl olarak adlandırabileceğimiz bir balık türü. Doğal yaşam alanları Güney Amerika suları. Büyük vatoz balıkları özellikle dişilerde 120 cm’i bulurken, cüce vatozlar en fazla 10 cm boyuna ulaşabiliyor. Cüce vatoz ne kadar büyür sorusu içinse genelde 8 cm civarı diyebiliriz. Akvaryumda genellikle taşlara ve cama yapışarak yaşarlar. Cama yapıştıklarından, akvaryumdaki yosunların temizlenmesinde de önemli rol oynar tabi. Çöpçü balıkları gibi beslenirler yani akvaryumdaki atıklarla beslenir. Bir anlamda cüce vatoz balıkları için akvaryum temizleyici balık türlerindendir diyebiliriz. Yumurtayla çoğalırlar. Vatoz balığı türlerini; cüce vatoz, leopar vatoz, bristlenose vatoz olarak adlandırılabilir.
Cüce vatoz balığı akvaryumu nasıl olmalıdır?
Bir kere önce söylememiz gereken şu ki cüce vatoz balığı basıncı çok sevmez. Bu nedenle yüksekliği az ve tabanı geniş akvaryumlar seçmenizde yarar var. Balığı akvaryuma koymadan önce klordan arındırılmış suyu akvaryuma doldurup birkaç gün dinlendirmeniz iyi olabilir. Ağaç kökleri ekleyebilirsiniz. Bunun nedeni, ağaç köklerinin suyu yumuşatması. Ayrıca ağaç kökleri cüce vatozların besinleri sindirmelerine de yardımcı olur. Peki hangi ağaç türleri uygun? Mangrove, opuwa ve mopani gibi özel ağaç türlerini tercih edebilirsiniz. Akvaryum içine konumlayabileceğiniz taşlar, mağaralar ve yosunlar sayesinde cüce vatoz balığınızın yaşam kalitesini arttırabilirsiniz. Arada saklanmak hoşuna gidecektir. Cüce vatoz balığı bakımında, uygun olan akvaryum sıcaklığı ortalama 24-26 derece civarı olabilir. Suyun pH derecesi 5.8 ila 7.8 arası olması önerilir. Cüce vatoz hangi balıklarla yaşar sorusuna da yanıt verelim. Cüce vatozlar çoğu chchlid türleri işe aynı akvaryumda bakılabilir. Karma akvaryumlarda beslenmesi için uygun balıklardır ancak dediğimiz gibi boyutu küçük olsa da akvaryumun geniş olmasında yarar var. Cüce vatozlar cama yapışık sabit kalabilirler ya da mağaralarda, bitki diplerinde saklanabilirler. Ancak geceleri daha hareketli görebilirsiniz onları.
Cüce vatoz ne yer?
Vatoz balıkları hem etçil hem de otçul beslenen balık türlerinden biridir; genel olarak akvaryumlardaki yosunlarla beslenir ama yem ihtiyaçlarını da karşılamanız gerekir elbette. Genelde diplerde oldukları için dip yemlerini severler. Bu dip yemleri için önemli bir detay var. Dip yemlerini cüce vatoz balıklarına verirken ortam ışığının ve akvaryum ışığının kapalı olması gerekir. Bunun neden, dip yemi dibe çökerken diğer balıklar tarafından görülmesin. Aksi halde akvaryumdaki diğer balıklar dip yemlerini yiyeceklerdir ve bunun neticesinde cüce vatoz balıkları aç kalacaktır. Bunun için, yem vermeden önce ışığı kapatmak önemli bir detaydır. Daha önce, balık türlerini kaleme aldığımız yazılarımızda ara sıra akvaryuma sebze atılmasının balıkların sindirimi açısından önemli olduğundan bahsetmiştik. Cüce vatoz balıkları için de geçeli bir durum bu. Vatoz balıklarınıza salatalık ya da kabak gibi sebzeleri çok sık olmasa da verebilirsiniz. Bunlar, sindirimini de destekleyecektir.
Cüce vatoz cinsiyet ayrımı
Cüce vatozlarda cinsiyet ayırımı oldukça zordur. Ne zaman ki erişkin düzeye gelirler, o zaman ayrım daha kolaylaşır. Erkek cüce vatoz balıklarının kafalarının ön kısmında dikeni andıran uzantılar vardır, bıyık gibi dururlar. Gövde yapıları uzun ve geniştir. Gözleri dişilere oranla daha ayrıktır. Dişi cüce vatoz balıklarında ise kafa kısımları daha küçük boyda olur. Gözleri birbirine daha yakındır ve ince, kısa bir gövde yapısına sahiptir.
Cüce vatoz balığı üretimi
Cüce vatoz balıklarında üreme kolay gerçekleşir. Cüce vatoz erkekleri çok eşlidir, aynı akvaryumda birden fazla dişiyle çiftleşip yumurta dölleyebilirler. Yumurtaları, erkek vatoz balığı korur. Yumurtlar iri ve sarı renklidir. Dişi balık yumurtaları bıraktıktan sonra bir daha yuvaya uğramaz artık balıkların koruması erkeğin sorumluluğundadır. Erkek balık yumurtaları hem korur hem de yüzgeçleri ile havalanmalarını sağlar. Yavrular 4-5 gün sonra yumurtadan çıkar. Diğer balık türlerine göre üreme konusunda daha kolay bir balıktır diyebiliriz. Bakım, koruma ve benzeri gibi yüklerin erkek cüce vatoz balığının sorumluluğunda olması ve dişinin yumurtladıktan sonra pek ilgilenmemesi de doğanın ilginç bir kanunudur diyelim.
