101 Dalmaçyalı filmi ile hafızalarımıza kazınan, benekleri dikkat çeken ve günümüzde hala popülerliğini koruyan bir ırk; Dalmaçyalı (Dalmatian olarak da bilinir). Dalmaçyalı denince akla ilk gelen üzerindeki siyah benekleri olsa da işin derininde pek çok bilinmeyen de var. Fiziksel özelliklerine geçmeden önce Dalmaçyalı tarihine bir göz atalım. Aslında kökeni tam olarak bilinmiyor. Bu ırk üzerinde genelde varsayımsal bilgiler var desek yeridir. Orta Çağ’larda av köpeği olarak yetiştirilirdi. 1800’lü yıllarda ise popüler bir at arabası köpeği olarak karşımıza çıktı. Çok yönlü bir köpek olan Dalmaçyalı aynı zamanda itfaiyecilerin de maskotu durumunda. Yanı sıra sirklerde gösteri köpekliği, kemirgen avcısı, av köpeği, çoban köpeği olarak da kullanıldı. Günümüzde ise ev köpeği olarak karşımıza çıkıyor. Dalmaçyalı adının tarihi 1800’lü yıllara dayanıyor gibi gözükse de aslında 1500’lü yıllarda da varlığını sürdürdüğüne dair görüşler de var. Cinsin popülerliği “One Hundred and One Dalmatian’s” filminden sonra daha da arttı.

Dalmaçyalı fiziksel özellikleri

Dikdörtgen şeklinde kaslı, atletik bir vücut yapısı vardır. Yetişkin erkek Dalmaçyalı’ların ortalama yükseklikleri 55-60 cm olup, dişilerinki 54-60 cm’dir. Ağırlıkları ortalama 20 ila 30 arasındadır. Burun delikleri açık ve büyüktür. Çene kasları ve yanaklarındaki kemiklerin çok gelişmiş olduğu söylenemez. Kulakların ucu hafif yuvarlaktır. Göğüs kısmı derin ve geniştir. Boynu ve kuyrukları güçlü yapıdadır. Kuyruğu uca doğru hafif incelir. Kısa tüyleri vardır ve bu tüyler sert ve yoğundur. Vücudunun taban rengi beyazdır ancak üzerinde siyah ya da kahverengi benekleri olabilir. Vücudunda sanki boyanmış gibi durur. Beyaz kısımlarla karışmaz. Beyaz üzerine siyah puantiye şeklinde olur ki bu özelliği onu popüler yapan nedenlerinden biridir. Tırnakları ya beyazdır ya da puantiye rengiyle aynı tondadır. Yuvarlak gözleri vardır genellikle siyah ve kahverengidir. Çok zeki bakışları vardır. Benekleri ne kadar belirgin ve vücuduna iyi bir şekilde dağılmışsa, Dalmaçyalı bir o kadar değerli kabul edilir. İşin ilginç olan kısmını sona sakladık. Dalmaçyalı köpeğiniz doğum yaptığında yavrularını bembeyaz görebilirsiniz. Buna şaşırmayın. Dalmaçyalılar beyaz doğar çünkü. Zamanla benekler ortaya çıkar. Bu da türün sürprizlerindendir!

Dalmaçyalı karakter yapısı

Tam bir görev ırkı desek yeridir. Sosyal, dayanıklı ve arkadaş canlısı bir köpektir. Aynı zamanda çok da çalışkan bir yapısı vardır. Enerjiktir ve oyun oynamayı sever. Ayrıca çok hızlı koşması da etkileyici özelliklerinden biri olarak karşımıza çıkar. Erkekler, dişi Dalmaçyalı’lara göre biraz daha uzundur. Yağsız vücudunun aksine güçlüdür. İnsanlara çok düşkündür bu nedenle yalnızlık pek ona göre değildir. Çocuklarla arası genelde iyidir ancak bazen agresif davranışlar sergileyebilir. Sahibine çok bağlıdır. Çok yalnız kalırsa etrafa zarar verebilir. Yüzmeyi çok seven bir ırktır, yeni bölgeler keşfetmeyi sever ve yorulmak nedir pek bilmezler. Yabancılara karşı şüphe ile yaklaşırlar her ne kadar öte yandan insan canlısı bir karaktere sahip olsalar da. Diğer köpeklere karşı zaman zaman agresif olabilirler. İlginç olan kısmı ise atlarla iyi anlaşabilmeleri. Geçmişte atalarının at arabası köpeği olarak kullanılmasının getirdiği bir gen olarak, Dalmaçyalı’lar da atlarla iyi anlaşır. Dalmaçyalı’lar oldukça zeki ancak bir o kadar inatçı bir ırktır. Sıkı ve disiplinli bir eğitime ihtiyaç duyarlar. Eğer doğru yetiştirilmezlerse saldırgan olabilirler. Apartmanda beslenebilir ancak düzenlik egzersiz yaptırılmalıdır. Yüksek itaatleri olabilir. Aynı zamanda koruma ve bekçilik amaçlı bir eğitim de verilebilir.

Dalmaçyalı beslenmesi

Mamalarla beslenmesi önerilen bir türdür. Sofradan arta kalan yemekler ya da ev yemekleri sindirim sistemlerine zarar verebilir. Özellikle pişmiş kemiklerden uzak durulmalı. Yanı sıra yüksek yağ içeren gıdalardan kesinlikle kaçınmanız önerilir. Kuru mamalar ya da ödül mamaları eğitim için kullanılabilir.

Dalmaçyalı tüy bakımı

Tüyleri sık ve bir o kadar sert yapıdadır. Haftada bir düzenli olarak tarayabilirsiniz. Haftalık tarama, tüylerin dökülmesini aza indirecektir. İhtiyaç halinde banyo yaptırabilirsiniz, düzenli olarak yıkama gerektirmez. Bu arada kulak kirleri önemlidir. Enfeksiyon ihtimaline karşı düzenli olarak temizlenmelidir. Koşmayı seven bir ırktır bu nedenle tırnak bakımı önemlidir. Eğer tırnaklarını düzenli olarak kesmezseniz bu onların canını yakabilir. Dişleri de düzenli fırçalamaya ihtiyaç duyar.

Dalmaçyalı egzersizleri

Egzersiz ihtiyacı diğer pek çok köpeğe oranla daha fazladır. Düzenli egzersiz, Dalmaçyalı’lar için en önemli konulardandır. Son derece enerjik yapıları vardır bu nedenle enerjilerini atmak için düzenli egzersiz yaptırılmalıdır. Günlük kısa yürüyüşler Dalmaçyalı’larınız için yeterli olmayabilir. Uzun koşulardan ve güç gerektiren fiziksel oyunlardan hoşlanırlar ve bunu sürekli yapmak isterler. Apartmanda bakılabilen bir ev köpeği olmakla beraber, egzersiz ihtiyacının karşılandığına emin olmanız önerilir.

Dalmaçyalı eğitimi

Karakterinin gelişmesinde eğitimin önemi büyüktür. Erken yaşta sosyalleştirilmeleri önemlidir. Ne kadar çok canlı tanırsa mizacı da o kadar yumuşak olacaktır. Zeki köpeklerdir bu nedenle eğitime kısa sürede olumlu yanıt verirler. Eğer uygun eğitim verilirse ve özellikle disiplinli bir eğitim olursa bekçi köpeği olarak da konumlanabilirler.

Dalmaçyalı’larda sık rastlanan hastalıklar

Hey şey buraya kadar iyi ve güzel gelse de işin üzüntü verici kısmı burada başlıyor. Dalmaçyalı’ların büyük bir çoğunluğunda duyma kaybı vardır. Öyle ki bu kayıplar %30 oranına bile ulaşabilir; türün %10-12’si ne yazık kı sağır olarak doğar. Bu nedenle köpeğiniz doğduktan birkaç hafta sonra veterinerinize götürüp kulaklarını kontrol ettirmenizde yarar var. Kulaklarının enfeksiyon riskine karşı düzenli olarak temizlenmesinin öneminden bahsetmiştik. Kulakları çok hassastır ve bu nedenle özenli bir bakım gerektirir. Diğer köpek ırklarına oranla ürik seviyeleri yüksektir. Bu nedenle Dalmaçyalı’ların idrar yollarında taş oluşma ihtimali yüksek oranda olabilir. Alerjik deri yapısından dolayı bazı kıyafetler, sentetik kumaşlar ve hatta evdeki halılar bile ona zarar verebilir. Bu nedenle bu tarz durumlarda hassas olmanızda yarar var.