Shetland Çoban köpeği Sheltie olarak da bilinir. 1700’lü yıllarda ilk olarak İskoçya’da keşfedildi. Adını İskoçya’nın Shetland Adaları’ndan alır. Bu adalar İskoçya ve Norveç arasında kalır. Dönemim en büyük geçim kaynağı yün ve kuzulardı. Bu kuzuları gütmek için bir köpek gerekiyordu. İşte Shetland Çoban köpeği tam da bu amaç için yetiştirildi. Adadaki yetiştiriciler bu köpeği düşünürken öncelikli olarak çevre şartlarına karşı dayanıklı olmasına dikkat etti. Sürüye sahip çıkabilecek dikkatte olması, her an gelecek tehlikelere karşı tetikte olması hedeflendi. Britanya adalarında bulunan Collie ve Border Collie gibi bir sürü gütme köpeği Shetland Çoban köpeği böylelikle gelişmiş oldu. Bu köpekler çiftçiler yokken bile sürüyü tek başlarına denetleyebilecek kadar akıllı oldular. Shetland Çoban köpeği aynı zamanda Lassie cinsi köpek olarak da bilinir. Bir dönem fırtınalar estiren o meşhur dizi. Eric Knight tarafından kurgulanan karakterde dişi bir Collie çıkıyor karşımıza. Aslında Collie, Border Collie, Shetland Çoban köpeği derken biraz karışık ifade ediliyor bu ırk. Collie bir ırk türü olarak bilinse de aslında İskoç çoban köpeği grubu ve birkaç alt türü bulunuyor; Avusturalya çoban köpeği, Border Collie, Shetland Çoban köpeği, Avustralya sığır çobanı köpeği, sakallı Collie gibi pek çok alt türü var. Biz bugün içlerinde en bilineni olan Shetland Çoban köpeğini konuşacağız. Fiziksel özellik bakımından dikkat çeken bu ırk, karakter özellikleriyle de farkını ortaya koyuyor. Müptelası için ırk çok popüler. Hatta bu cinsi özel olarak arayıp bulan bir kesim de var. Fakat son zamanlarda tabiri caizse “moda” olan köpekler daha revaçta olduğundan Shetland Çoban köpeği gibi ırklar eski popülerliğini koruyor diyemeyiz. Özellikle Lassie dizisi ile artan grafikler, günümüzde aynı seyrini korumuyor olsa da bu ırkı bilen, bir kez sahiplenen sonrasında gerçekten bırakamıyor. Çünkü Shetland Çoban köpeği yumuşacık huyu ile görenleri kendine hem fiziken hem karakter olarak hayran bırakıyor.
Shetland Çoban köpeği fiziksel özellikleri
Shetland Çoban köpeği, uzun ve uca doğru sivrileşen bir vücut yapısına sahiptir. Güçlü, çevik ve tam anlamıyla “güzel” bir köpektir. Yumuşak bir tüy yapısı vardır, vücudunun aşağısına doğru uzun tüyleri vardır. Yakasındaki kürk ona aslan yelesi görünümünü de verir. Blue merle, kahverengi, siyah tonlarında görülebilir. Yünsü bir iç kürkü vardır. Bacakları uzundur, kuyruğu da. Yüz ve patileri kısa tüylüdür. Gözleri hafif çekik ve badem görünümlüdür. Genellikle koyu renklidir sadece blue merle köpeklerin gözleri mavidir. Burunları siyahtır. Kulakları küçük, esnek ve uçları kıvrıktır. Sarı beyaz, kahve rengi beyaz olanları en bilinen renkleridir. Shetland Çoban köpeğinde standart olarak omuz yüksekliği 33-40 cm arasındadır. Ortalama ağırlıkları 5 ila 9 kilodur. Bazıları 9 kilonun üzerine çıkabilir.
Shetland Çoban köpeği karakter özellikleri
Shetland Çoban köpeği mükemmel bir karaktere sahiptir özünde. Harika bir ev köpeğidir de aynı zamanda. Bu köpeklerin dış görünüşten sonra en dikkat çeken özelliklerinden biri nazikliğidir. Evet yanlış okumadınız. Köpek nasıl nazik olur diyebilirsiniz ancak Shetland Çoban köpeği gerçekten zarif bir köpektir. Oldukça hayat doludur. İtaat etme eğilimi olan zeki köpeklerdendir. Bu köpekler o kadar zekidir ki insan zekasına sahip olduğu bile düşünülebilir. İnsanları çok sever, oyun oynamayı da. Bir gütme köpeği olduğundan hem büyükbaş hem küçükbaş hayvanların güdümünde de başarılıdır. Bazıları havlarken, bazıları sessizdir. Aslında bu ırk kendi içinde ayrılır. Çoğunlukla Shetland Çoban köpeği sahipleri köpeklerinin asla ısırmadığınız, saldırgan olmadıklarını söyler ki genel olarak bu doğrudur ısırma, saldırma huyları yoktur. Ancak ilginç olan şu ki bazılarında yabancılara karşı mesafeli bir duruş olabilir. Çocuklara karşı sevgi dolu olsa da yabancılara karşı saldırgan olabilir. Böyle durumlarda yabancılara kendini sevdirmez, onun yerine düzenli olarak havlar. İyi bir ev köpeği midir? Evet kesinlikle iyi bir ev köpeğidir. Sadece diğer ırklarda olduğu gibi erken yaşta sosyalleştirme önemlidir. Küçükken dışarda, park alanlarında top oyunu oynayabilirsiniz. Frizbi oynamayı da severler. Özetle Shetland Çoban köpeği tam bir insan dostudur.
Shetland Çoban köpeği tüy bakımı
Tüyleri uzun ve yumuşaktır bu nedenle bu kıvamını korumak için ekstra özen gerekir. Uzun tüylerin taranması zor gibi görünse de yapısı gereği oldukça kolaydır asında. Mevsimsel olarak bol bol tüy dökerler ancak tüy dökme mevsiminden sonra normal düzenlerine dönerler. Uzun ince taraklar kullanılması önerilir. Ayda bir kez yıkanması yeterlidir. Siz güzel koksun diye köpeğinizi bol bol yıkamak isteyebilirsiniz ancak işin ilginç yanı şu ki çok yıkamam kötü koku oluşumunu daha çok tetiller ayrıca bazı hastalıkların da oluşumuna neden olur. Köpek şampuanları ile yıkamanız önerilir çünkü tüy yapısı özel ve hassas olduğundan sert müdahale ya da yoğun kimyasallar bu yapının bozulmasına neden olabilir. Bu arada kendi temizlikleri konusunda da hassastırlar, Shetland Çoban köpeği pis bir ortamda rahatsız olur, huysuzlanır ve yaşayamaz. Dışarı çıkardıktan sonra eve gelince tüylerinin içlerini iyice kontrol edin; uzun tüy yapısı içerisine bazı böceklerin girmesine neden olabilir. Pire tozu ya da pire tasmaları bu köpekler için önemlidir. Ortalama yaşam ömürleri 12-15 yıldır. Ancak bakıma göre bu yıllar artabilir.
Shetland Çoban köpeği beslenmesi
Tavuk, et gibi yemeklerin verilmesi önerilmez. Özel olarak üretilen kuru mamalar tercih edilebilir. Aynı zamanda ağız kokusu da bu mamalarla giderilebilir. Köpeğinizin ne kadar yediği büyüklüğü, yaşı, yapısı, metabolizması ve aktivite seviyesine bağlı olarak değişir. Yemeğini dışarda bırakıp gidip geldikçe yemesine zemin hazırlanması önerilmez. Yemeğini ölçerek günde 2 ya da 3 kere verebilirsiniz.
Shetland Çoban köpeğinde sık rastlanan hastalıklar
Genellikle sağlıklı köpeklerdir. Sadece kalıtsal olarak çeşitli göz hastalıklarına yatkındır. Bazılarında ise aşağıdaki hastalıklar görülebilir.
Hipotiroidi, vücut yeterli miktarda tiroid hormonu sağlayamadığında ortaya çıkar. Belirtiler arasında kilo alımı, inceltme kat, kuru cilt, yavaş kalp atışı ve soğuğa duyarlılık sayılabilir.
Collie Göz Anomalisi, bazı köpeklerde körlüğe yol açabilecek kalıtsal bir durumdur. Genellikle köpek 2 yaşına geldiğinde oluşur ve bir veteriner göz doktoru tarafından teşhis edilebilir.
Dermatomiyozit, cilt lezyonlarına neden olabilecek ve ciddi vakalarda kasları etkileyen kalıtsal bir hastalıktır.
