Henüz en başındayken bazı şeyler konusunda emin olmanız gerekir. Her ne kadar sessiz olan köpek cinsleri var olsa da genel olarak köpekler havlar, havlayacaktır. Havlamayan köpek beklentisine girmeniz biraz hayal kırıklığı yaratabilir. Çünkü her köpek bir sebepten mutlaka havlayacaktır. Apartmanda yaşıyorsanız ve köpek sesine karşı duyarlı komşularınız varsa, köpek almadan önce iki kere düşünmenizde yarar olacaktır. Evet, az havlayan köpek cinsleri mutlaka vardır ancak genel olarak köpekler havlayarak iletişim kuran canlılardır. Bu nedenle onlardan havlamamasını beklemek aynı zamanda iletişim kurmamasını beklemek gibi bir şeydir ki bu da imkânsızdır. Bu nedenle köpeklerle iletişim kurmanın yollarından birinin onların havlaması olduğunu kabul etmek gerekir. Bu havlama yalnızca komşularınızı değil sizi de rahatsız edebilir. Öncelikle havlamanın kaynağını bulmak gerekir. Tabi bu noktada doğru eğitim büyük önem taşıyor. Köpeklerin havlamasını durdurmanın yollarına geçmeden önce, köpekler neden havlar sorusunun yanıtı ile başlayalım söze.
Köpeğim neden çok havlıyor?
Köpeklerin başlıca iletişim kanalı havlamaktır. Havlayarak duygularını ifade ederler, sizinle iletişim kurarlar, istediklerini yaptırırlar. Havlamanın birkaç çeşidi vardır, bunlardan bahsederek devam edelim.
1 - Yalnız kalınca havlamak
Köpekler yalnız olmaktan hiç hoşlanmayan canlılardır. Sahipleri onlarla ilgilenmediğinde, evde uzun süre yalnız kaldıklarında, canları sıkıldığında ve kendilerini yalnız hissettiklerinde havlamaya başlarlar. Bu aslında “benimle ilgilen” çağrısıdır. Köpeğiniz sizden ilgi görmek istediği için havlıyordur. Yalnız kalınca pek çok köpekte havlama davranışı gelişebilir. Özellikle sahibinden ayrı kalan köpekler havlayabilir. Yalnız kalmak istemeyen, terk edildiğini düşünen ve sahibinin onu bulmasını isteyen köpeklerde de havlama davranışı görülebilir. Köpekler sosyal canlılardır ve yalnız kalmak onlar için terk edilme sinyali olabilir. Terk edilme düşüncesi köpekler için korkunç bir düşüncedir ve bunu önlemek için havlayarak sahiplerinin onu almasını isterler. Köpeğiniz yalnız kaldığında havlamasının geçeceğini beklemeyin; siz yanına gidene kadar ya da terk edilme duygusunu bastırana kadar muhtemelen havlamaya devam edecektir.
2 - Tehdit karşısında havlama
Köpekler korktuklarında ya da kendilerini tehlike altında hissettiklerinde havlamaya başlayabilirler. Bu havlama, kendisini güvende hissedene kadar devam edecektir. Köpekler havlayarak karşısındakine gözdağı vermek isteyebilir. Tehlike geçene kadar havlama davranışı göstermeye devam edebilirler. Ne zaman ki tehlike olarak gördükleri şey uzaklaşır, o zaman sakinleştirir. Yabancı bir koku, yabancı bir kimse köpeklerin her zaman temkinli yaklaştığı şeylerdir. Bazı köpekler koklayarak, sakince karşısındakini tanımaya çalışırken bazı köpekler direkt havlayarak tepkisini gösterir. Köpeklerde korku ve tehdit, ciddi bir havlama sebebidir.
3 - İstediğini elde etmek için havlamak
En sıkıntılı olanı bu olsa gerek! Korkan ya da tehdit hisseden köpeği sakinleştirmek nispeten kolaydır; tehlike unsuru gidince zaten kendiliğinden sakin olacaktır. Ancak aynı durum bir şey isteyen köpek için geçerli değildir. Çünkü istediği olana kadar havlamaya devam edecektir. Bazı köpekler ödül maması bağımlısıdır. Ödül mamasını sürekli olarak istediği için bağırırlar ve amaçlarına ulaşmak isterler. Sırf sussunlar diye ona istediğini verirsek bu sefer havladığı için ödüllendirildiğini düşünecektir. Havlayınca istediği her şeyi yaptırabileceğini düşünürse, bu sefer sürekli havlamak isteyecektir. Bu nedenle bu ince çizgiyi iyi gözlemlemek gerekir. Havladığı zaman istediğini vermek, sürekli havlayarak size bir şey anlatmasına neden olacaktır. Bu havlama refleksi zamanla alışkanlığa dönüşecek ve köpeğiniz sürekli havlayarak sizden bir şeyler isteyecektir.
4 - Bölgelerini korumak için havlama
Genellikle “bölgeci” denince akla ilk kediler gelir. Kediler kendi bölgelerini başka canlılarla paylaşmayı sevmez ve bir yabancı kedi ya da insan geldiğinde huzursuz olurlar. Huzursuzluklarını tıslayarak ya da sert bir şekilde mırıldanarak belli ederler. Bu durum, kedi dünyasında alışık olduğumuz bir durumdur. Benzer olaylar köpeklerin dünyasında da gelişebilir. Köpekler, koruma içgüdüsü yüksek canlılardır. Bir kedi ya da köpeği de koruyabilirler, bir insanı da bir bölgeyi de. Sahiplendikleri alana bir başka kişi girdiğinde tepki verebilirler, bu durum onların hiç hoşuna gitmeyecektir. Tepki olarak havlamaya başlayacaklardır. Yukarıda bahsettiğimiz gibi, kendi bölgelerine girenler onlar için bir tehdit olabilir. Kendi alanlarına giren her kimse, o kişi uzaklaşana kadar durum devam edecektir.
5 - Karnı acıktığında havlayan köpek
Köpekler için açlık, ciddi bir durumdur. Aç kaldıklarında, hele ki yemeği saatinde verilmediğinde havlayarak bu duygularını açığa çıkarabilirler. Köpekler acıktıkları zaman, sizden mama isteğini havlayarak dile getirirler. Rutinlerine sadıktırlar. Örneğin dışarı çıkma saati geciktiğinde, mamasını vermediğinizde ya da onunla oyun saatinde oyun oynamadığınızda havlayarak duygularını ifade edeceklerdir. Köpeğiniz sürekli havlıyorsa, karnı aç olabilir diğer bir deyişle.
Köpeğimin havlamasını nasıl durdururum?
Köpeklerin havlama nedeni saptandıktan sonra durdurma meselesi biraz daha kolay olabilir. Köpeğiniz neden havlıyor önce bunu bulmanız lazım. Karnı acıktığında, dışarı çıkmak istediğinde, sizden bir şey istediğinde ya da korkup yalnız kaldığında havlayabilir. Önce nedenini bulup sonra çözüme odaklanmak gerekir. Peki, ama havlayan köpek nasıl susturulur? Gelin bir göz atalım.
1 - Onu azarlamayın
Sürekli havlayan köpek bir süre sonra sizi sinirlendirebilir. Bu noktada ilk yapmanız gereken sakinliğinizi korumaktır. Köpeğinize bağırırsanız ya da onu azarlarsanız sizden üstün olduğunu kanıtlamak için daha da bağıracaktır. Bu bağırmalar zaman içerisinde inatlaşmaya dönebilir ve kalıcı hale gelebilir. Bu nedenle ne kadar sinirlenirseniz sinirlenin köpeğinize karşı sakin yaklaşın ve onu azarlamayın.
2 - Komut öğretin
Köpekler komutları alabilen son derece akıllı canlılardır. Bağırdığı zaman ona komut verin. Örneğin yavaşça eğilip “sakin” ya da “sessiz” gibi komutlar verebilirsiniz. İlk başlarda bu komutları almayacak ve muhtemelen sizi dinlemeyecektir ancak daha sonra yavaş yavaş alışacaktır. Köpek komuta uyduğunda ise onu ödüllendirmeniz iyi fikir olabilir. Komutunuza uyduğunda, ödül alacağını bilmesi bu davranışı alışkanlık haline getirmesini sağlayacaktır. Ödülü doğru zamanda, doğru durumlar karşısında verirseniz çok daha etkili ve kalıcı çözümler elde edersiniz.
3 - Dışarıdan gelen seslere karşı alıştırın
Özellikle yavru köpeklerde bu çok sık görülür. Henüz dünyayı yeni yeni keşfettikleri için dışarıda olup bitenler daima ilgilerini çekecektir. Örneğin yavru köpekler genellikle elektrik süpürgesine havlarlar. Çünkü evin içinde, kendi boyutlarından büyük ve ses çıkaran bir cisim vardır. Bu onlar için ürkütücü bir durumdur. Bunu önlemek için bu tarz seslere alıştırmaya çalışın. Elektrik süpürgesini çalıştırın ancak bir yandan onunla ilgilenerek korkmamasını sağlayın. Zaman içerisinde köpeğiniz dışardan gelen seslere alışacaktır.
4 - Güvenli alanını koruyun
Köpekler için güvenli bir alanın varlığı çok önemlidir. Zaman zaman yalnız kalmak istediğinde kendi güvenli alanına çekilecektir. Güvenli alanına çok müdahaleden kaçının. Eğer kendi yatağının çevresinde başka canlı istemiyorsa bu durumu kabullenin mesela. Köpeğiniz size adapte olmak için çaba sarf ediyor, komutlarınızı dinliyorsa siz de ona bir adım atın ve havlamasına neden olacak durumları tamamen ortadan kaldırın.
5 - Enerjisini attığına emin olun
Köpekler için enerji atmak çok önemlidir. Enerjilerini bir şekilde atmaları gerekir aksi halde havlama davranışına devam edebilirler. Oyun oynamak, egzersiz yapmak ya da yürüyüşe çıkmak köpeğinizin enerjisini atmasını sağlayacaktır. Enerjisini atan köpek daha sakin olacaktır. Köpeğinizin tek başına oynayabileceği oyuncaklara sahip olması sizin avantajınıza olacaktır. Bu sayede onunla ilgilenemediğiniz zamanlarda kendi kendine oynayabilecektir. Köpeğinizin havlamasını ve sürekli ilgi istemesini önlemenin en etkili yollarından biri enerjisini atmasını sağlamaktır.
Önemli Not: Köpeğinizin son zamanlarda her zamankinden çok havlaması ve havlama sırasında huzursuz davranışlar sergilemesi, başka sağlık sorunlarının varlığına da işaret ediyor olabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka veteriner hekiminize durumu danışmanızda fayda olacaktır. Köpeğinizin bir yeri ağrıyor olabilir ya da huzursuzluğunun altında bir başka neden yatıyor olabilir. Düzenli veteriner hekim kontrolü, köpekler için çok önemlidir.