Canlının sokağı, evi, okulu, bahçesi fark etmiyor; nefes alan her canlı yaşamayı ve iyi bakılmayı hak ediyor. Hele ki konu hayvanlarsa ekstra titizlenmek gerekiyor zira biz mama verirsek doyarlar, biz su verirsek susuzlukları gider. Özellikle yaz aylarında evimizin önüne bir kap su koyma telaşımız ve vazifemiz de tam buradan geliyor işte. Kış mevsimi, yaz mevsimi fark etmiyor; sokak hayvanları için her mevsim önemli, her mevsim tehlikeli. Evet, tüm sokak hayvanlarını birey olarak tek başımıza kurtaramayız ancak kurtardığımız her canlı tüm topluma örnek teşkil edecek ve bir kişi, bin canın kurtarılmasına yol açabilecek. Öncelikle şunu bilmeliyiz ki sokak hayvanları aslında hepimizin sorumluluğunda. Onların sahibi değiliz ancak insanız ve vicdanımız var bu nedenle sokak hayvanlarına karşı sergilediğimiz her tutum insanlığımızın aynası. Sokak kedileri ve sokak köpekleri ekstra bakıma ve ilgiye muhtaçtır. Bazen bir bankta otururken usulca yanımıza sokulurlar, ilgi görmek isterler, sevilmek isterler. Başlarını bir kez okşasak, onları ne kadar mutlu ederiz kim bilir! Hazır okşamaktan konu açılmışken öncelikle şunu bir aydınlatalım; kediden ya da köpekten korona virüs geçmez. Korona virüs, temas ile bulaşan bir hastalıktır. Elbette sokakta yürürken sağa sola dokunmamız, hijyen kurallarına dikkat etmemiz, sosyal mesafemizi korumamız ve şartlar ne olursa olsun maske takmamız alacağımız önlemlerden. Ancak “korona bulaşır” diye kedi ya da köpek görünce sokağı değiştirmemize gerek yok. Korona ve kedi-köpek bulaşması hakkında daha önce bir yazı kaleme almıştık. Dilerseniz yazımızı okuyabilir ve bu konu hakkında daha detaylı bir bilgiye sahip olabilirsiniz. Yazıyı okumak için TIKLAYIN.
Şimdi gelelim bugünkü yazı konumuza. Yazımızın başından beri sokak hayvanlarına yapılacak bakımın, bir nevi insanlık vazifesi olduğundan bahsettik. İşte bu vazifeyi yerine getirirken dikkat edilmesi gerekenleri en ekonomik açıdan ele alıyoruz. Sokak hayvanlarını beslemenin ekonomik ama aynı zamanda sağlıklı yollarını sizler için derledik.
Sokak kedileri nasıl beslenir?
Ekonomik durumu yerinde olan kişiler kedileri kaliteli mamalarla besliyor ancak durumu kaliteli kedi maması almaya elverişli olmayanlar için de onlarca seçenek var. Genellikle ev yemeklerinden arta kalanlar, kedilerin ziyafet sofrasına konuyor. Normalde, ev kedilerinin evde pişen yemeklerle beslenmesi sağlıkları açısından doğru değildir çünkü kedi, kedi mamasıyla beslenmelidir. Ancak sokak kedileri genellikle yemek bulmakta zorlandığı için önemli olan kursaklarından bir iki lokma geçmesidir. Tabi bu her şeyi yiyebildikleri anlamına gelmiyor. Kedilere sadece yiyebilecekleri, sağlıklı besinler verilmelidir. Öncelikle sebzeler ile başlayalım…
1- Haşlanmış sebzeler
Kediler her ne kadar etobur olsa da bazı sebzeleri tüketmesi onlar için faydalıdır. Kedi mamalarının tamamı et üzerine yapılmaz, bazı sebzeli kedi mamaları da vardır. Kediler de köpekler de et ile beslenir ancak sebzeye de ihtiyaçları vardır. Kediler, ihtiyaç duydukları vitamin ve mineralleri sebzelerden alabilirler. Malum, sokak kedilerinin ekstra vitamin ve minerale ihtiyacı vardır ki bağışıklık sistemleri güçlü olsun ve beraberinde sokak yaşamına adapte olabilsinler. Sokak kedileri için güçlü bağışıklık önemlidir çünkü soğuk ve virüslerle bir arada yaşamak durumundadır. Kedilerin sebze yemeyi çok sevdiğini söylemek pek mümkün sayılmaz; sokak kedisi bile olsa damak zevki denen bir şey vardır değil mi? Kedilerin sevdiği sebzelere bir göz atalım. Kediler genellikle havuç, kabak, ıspanak, bezelye ya da yeşil fasulye gibi sebzeleri severler. Burada önemli olan sebzelerin sadece “haşlanarak” verilmesidir. Kızartmalar, baharatlar, tuzlar kediye zarar verebilir; biberi artık saymıyoruz bile. Eğer sokak kedilerini beslemek istiyorsanız onlar için en iyi sebze alternatifleri yukarıda saydıklarımızdır. Sade olarak haşlanıp, soğuduktan sonra kediye verilebilir. Miktar da önemlidir. Eğer aç ise hepsini yiyecektir ancak sonrasına sindirim sorunu yaşayabilir. Bu nedenle bir kedinin midesini düşünerek, yiyebileceği kadarını vermekte yarar var.
2- Et türleri
Kedilerin şüphesiz en sevdiği yiyeceklerden biri etlerdir. Kedilere et verirken dikkat edilmesi gereken ilk nokta etin yağda kızartılmamış olmasıdır. Eti hususi olarak sokak kedileri için alacaksanız hiçbir işlemden geçirmemeniz gerekir. Özellikle baharatlı, yağlı, kızarmış ve bol tuzlu et ürünleri kediler için tehlikeli olacaktır. Sokak kedilerine bir ziyafet yaşatmak istiyorsanız aldığınız herhangi bir et ürününü haşlayın. Haşladıktan sonra ılınmasını bekleyin ve bu şekilde tabaklayın. Muhtemelen dakikalar içinde tabak tertemiz olacaktır! Bu arada şu konuya da açıklık getirelim. Kasapların önünde bekleyen kediler, artık pek çok fotoğrafın teması olmuştur; eminiz şuan zihninizde resmetmişsinizdir. Kedilere çiğ et verilmesi son derece sakıncalıdır aslında. Evet, ona çiğ et verdiğinizde yiyecektir ancak bu tüketim sonrasında vücudunda birtakım iç parazitler oluşabilir. Bu iç parazitler de sağlığını olumsuz yönde etkileyecek ve beraberinde pek çok hastalığın ne yazık ki kapısını aralayacaktır. Kedilere kemikli et vermek de tehlikelidir. Sindirim sistemleri, boğaz yolları oldukça hassastır. Kemiklerin sivri köşeleri boğazlarını yırtabilir ya da sindirim sorunlarının oluşmasına yol açabilir. Bu nedenle kedilere çiğ et ve kemikli et vermekten kaçınmanız gerekir.
3- Balık çeşitleri
Kediler balığı çok severler. Ancak vereceğiniz balığın pişme ve ayıklanma şekli onların sağlıklarını doğrudan etkileyecektir. Ağır yağda kızarmış, bol baharatlı ve ekşili balıklar kediler için uygun olmayabilir. Balığı pişirdikten sonra bütün halinde kedilere vermeyin. Minik kılçıklar boğazına takılabilir ya da midesini rahatsız edebilir. Kedilere balık vermek istiyorsanız burada iş size düşer; balığı ayıklayıp kılçıklarından arındırdığınıza emin olun. Aksi halde karnını doyurmak isterken ona daha büyük zararlar verebilirsiniz.
4- Haşlanmış yumurta
Et, balık ya da sebze haricinde kedilere verebileceğiniz en lezzetli ve hoşlarına girecek gıdalardan biri yumurtadır. Özellikle sokak kedilerinin ekstra vitamine, minerale ve besleyici gıdalara ihtiyacı vardır. Bu sayede güçlü birer savaşçı olabilirler. Bu gücü, yumurtadan alabilirler. Yumurta kediler için besleyici gıdalardan biridir. Özellikle haşlanmış yumurtanın besleyici özelliği çoktur yanı sıra kedilerin de sevdiği bir gıdadır. Bir adet yumurtayı haşlayıp parçalara ayırıp kedilere verebilirsiniz. Kediler yumurtanın beyazını da sarısını da sever bu nedenle sorun olmayacaktır. Kedilere yumurta vererek onların protein ihtiyaçlarını da önemli ölçüde karşılamış olursunuz.
5- Laktozsuz süt
Kediler hakkında doğru bilinen yanlışlardan biri ile devam edelim; “kedilere süt çok faydalıdır.” Bu aslında içinde pek çok dezavantajı da barındırır. Evet, kediler sütü sever ve özellikle kemik gelişimleri için süt faydalıdır ancak beraberinde sindirim sorunlarını da getirir. Kedilerin midesi hassastır ve sandığımız kadar kolay bir sindirim sistemleri yoktur. Minik mideleri hassas olduğu için her besini sindiremez buna süt ürünleri de dahil. Kedilerin sindirim sistemleri laktozu sindiremez bu nedenle sağlık sorunları ortaya çıkar. Eğer kedilere illa süt vermek istiyorsanız bu durumda laktozsuz sütleri tercih etmenizde yarar olacaktır. Normal sütü su ile karıştırmak da bir çözüm olabilir ancak normal bir sütü olduğu gibi kedilere vermekten kaçının. Peki sokak kedisi salam yer mi? Sokak kedilerinin salam, sosis gibi atıştırmalıkları çok sevdiği de bir gerçek ancak yazımızın başında da dediğimiz gibi verilen yiyeceklerin zararlı ya da faydalı olması tamamen pişirme tekniğinde gizlidir. Haşlanmış et ürünleri ile sokak kedileri beslenebilir, çiğ olan her şeyden kaçının!
Sokak kedilerine verilmemesi gerekenler nelerdir?
Sokak kedilerine ne gibi yiyeceklerin verilebileceğinden bahsettik şimdi de nelerin verilmemesi gerektiğine değinelim. Öncelikli olarak listemizin başında elbette “çiğ” ürünler geliyor. Kedilere çiğ etler, çiğ sebzeler özetle çiğ olan şeylerin verilmemesi gerekir. Yanı sıra çikolatadan da uzak durulmalıdır. Kedilerin çikolata yemesi; kusma, ishal, ateş ya da sindirim sorunları gibi birtakım sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Kedilere verilmemesi gereken bir diğer besin soğan ve sarımsak gibi ürünlerdir. Hatta bunlarla yapılan yemeklerin bile verilmesi sakıncalıdır. Soğan ve sarımsak yiyen kedilerin vücudunda ciddi hasarlar görülebilir. Bu nedenle soğan ve sarımsaktan uzak durulmalıdır. Kediler kemik yiyemez! Sokak köpeklerinin en bayıldığı şey, kedilerin kâbusu olabilir. Kedilerin midesi kemikleri sindirmek için uygun değildir hatta kemikler iç organlarına, boğazına ya da ağzına dahi zarar verebilir. Bu nedenle kemik et verilmesi sakıncalıdır.
“Sokak kedilerine ne yedirebilirim?” sorusunun basit yanıtı ile gelelim son satırlarımıza. Sokak kedilerini beslemek için pek çok ucuz kedi maması alternatifi de mevcuttur ancak sokak kedisi, ev kedisi fark etmeksizin verilen her gıdanın besleyici içeriğinin yüksek olmasına dikkat edin. Eğer daha uygun maliyetli bir kedi maması verecekseniz, mamanın içeriğini mutlaka okuyun. Sokak kedileri için mama önerilerini pet shop’lardan öğrenebilirsiniz ya da internet üzerinde satış yapan sitelerde kediler için uygun fiyatlı mamalar bulabilirsiniz ancak dediğimiz gibi bu tarz mamalarda içerik çok ama çok önemli! Sokak kedileri de bizim sorumluluğumuz altındandır bu nedenle kendi kedimizden ayırmadan onları sevmek, beslemek ve ilgilenmek hem o minik canlara hem de kendi ruhumuza yapacağımız en büyük iyiliklerdendir!
