Eğer bir kediniz varsa büyük ihtimalle onun bir anda kustuğuna şahit olmuşsunuzdur. Kedilerin kusması yaygın rastlanan bir durum olmakla birlikte, sağlıklı kedilerde bu oluşum her zaman normal kabul edilmemelidir. Bununla birlikte,  kedinin her kusması da acilen müdahale edilmesi gereken bir durum anlamına gelmez. Bu yazıda kedilerde kusmaya neden olan hastalıklar ve kusmuk özelliklerine göre olası hastalık ihtimalleri hakkında derlediğimiz bilgileri sizlerle paylaşıyoruz.

Kedilerde Kronik ve Akut Kusma

Kedilerin kusmaları iki ana kategoride incelenebilir. Bu kategoriler şunlardır:

Kronik Kusma

Kronik kusma kedinin uzunca bir zaman zarfında belirli bir düzende sürekli kusması halini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu durum en az ayda bir kez ya da her gün tekrarlanabilir. Kediler genellikle her kusma seferinde 1 veya 2 kez kusarlar. Bir seferde 3’den fazla kusmak ciddi bir sorunu işaret edebilir.

Akut Kusma

Genel yaşam düzeninde kusma alışkanlığı olmayan bir kedinin birden kusmaya başlaması akut kusma olarak tanımlanır. Eğer kedinizin günlük ya da aylık kusma davranışı olmamasına rağmen birçok defa kusmaya başlaması önemsenmesi gereken bir durumdur.

Akut kusması olan bir kedi için kronik kusmaya oranla daha acil bir müdahale gerektiği düşünülebilir. Fakat yalnızca 1 ila 3 kez kusan ve bunun dışında bütün yaşam düzeyi normal seyreden bir kedi için durum endişe verici olmayabilir. Kedi kustuktan sonra tekrar yemek yiyorsa ve yediği besini tekrar kusmadan midesinde tutabiliyor ise, davranışlarında normalde sapma yoksa, rahat görünüyorsa acilen veterinere başvurulması gerekmez.

Kedinizin veterinere götürülmesinin gerektiği durumlar şunlardır:

• Kedinin 3 kereden daha fazla kusması
• Yediklerini midesinde tutamaması
• Yorgun görünmesi

Bu belirtiler olduğu halde kediniz geçici bir bulantı dönemi yaşıyor olabilir. Ancak daha ciddi bir sorun varsa tedavi, mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmelidir.

Normal şartlar altında kediniz ciddi anlamda bir rahatsızlık hissetmiyorsa acilen bir veterinere gitmesi gerekmeyebilir. Ancak özellikle gece saatlerinde kediniz hızla kötüleşmeye başlarsa, vakit kaybetmeden bir acil ziyareti yapılması uygun olabilir. Sürekli kusan ve yediklerini midesinde tutamayan kediler öncelikle karaciğer hastalığı olmak üzere, önemli sorunlara sahip olabilir. Bu nedenle tedaviyi geciktirmek, onlar için tehlikeli olabilir.

Kronik olarak kusan kedi de bir veteriner kontrolünden geçmelidir. Ancak kustuktan sonra yemek yiyen, yemeğini midesinde tutabilen ve rahat görünümlü, kilo kaybı yaşamayan kedinin veterinere götürülmesi acil değildir.

Daha önceki dönemlerde, ayda birkaç kez kusmanın kediler için normal olduğu düşünülmekteydi. Fakat yapılan son bilimsel araştırmalar ışığında bu düşünce artık değişmeye başladı. Söz gelimi sık sık tüy yumağı kusan bir kedinin. Tüy yumağının normal şartlarda geçiş yapmasını engelleyen bazı gastrointestinel hastalıklara sahip olabileceği üzerinde duruluyor. Kronik olarak kusan kediye herhangi bir tedavi uygulanmayabilir. Ancak bu sırada kedinin rahat olması ve muayene sonuçları ile tetkik sonuçlarının da normal çıkması gereklidir.

Kedilerde Kusma Nedenleri

Kedilerin yaşadıkları akut ya da kronik kusmanın nedenleri farklılık gösterebileceği gibi, aynı da olabilir. Toksinler genellikle kronik kusma nedeni değildir. Sözgelimi kedinin toksik bir bitkiyi tüketmesi kronik kusma etmeni değildir. Bu durum kedinin aynı toksine kronik olarak uzun süre maruz kalmadığı durumlarda geçerlidir. Yine örnek olarak yabancı bir cismin ( ip vb.) yutulmuş olması da, kronik kusma nedeni değildir. Fakat yabancı cismin midede uzun süre kalması kronik kusmanın bir nedeni haline gelebilir.

Kusma nedenleri çok çeşitli olabilir. Genel olarak kedilerde kusma nedenleri şu alt başlıklar halinde incelenebilir:

• Toksinler
• İlaç ( kemoterapi, antibiyotikler, anti-inflamatuvar kullanımı)
• Diyet ( uygunsuz şeyler yemek)
• Mide sorunları ( yabancı cisim yutulması, ülser gelişimi midede enflamasyon)
• Bağırsak sorunları ( yabancı cisim, akut inflamasyon, kanser, kabızlık
• Organ fonksiyonlarında bozukluk ( karaciğer, böbrek, pankreatit)
• Endokrin sorunu: Hipertiroid, diabet, ketoasidozis
• Nörolojik sorunlar: Vestibüler hastalıklar ( iç kulak rahatsızlığı da dahil), ensefalit,( beyin zarı iltihabı), kanser
• Bulaşıcı hastalıklar: Bulaşıcı peritonit, kedilerde panlökopeni,
• Kanser: Bağırsak kanseri, deri kanseri, hücre tümörleri

Bazı Kusmuk Özelliklerine Göre Teşhis İpuçları

Kusmuğun neye benzediği, kedinin neden kustuğuna dair kesin bir yanıt oluşturmaz. Ancak yine de veteriner için önemli bir ipucu olabilir.  Aşağıdaki kusmuk özellikleri bu konudaki bazı ipuçları hakkında fikir verebilir:

Sarı Kusmuk

Sarı kusmuk genellikle safra olarak değerlendirilir. Bu durum karaciğer hastalığına işaret edebilir. Çoğu kez sarı kusmuk aç karnına çıkabilir. Fakat bütün bunların dışında kedi sarı bir şey yediği için de sarı kusmuk meydana gelmiş olabilir.

Berrak Kusmuk

Bu yemek borusundan ya da aç karnına gelen kusmuk olabilir.

Beyaz Köpüklü Kusmuk

Beyaz köpüklü kusmuk tipik olarak yemek borusundan ya da aç karından gelen kusmadır.

Kusmukta Kan

Kanın ağızdan, yemek borusundan ya da mideden geldiği düşünülür.

Kusmukta Kahve Telvesi Görünümü

Bu tür kusmuk genellikle mide kanamasından kaynaklanır ve sıklıkla ülserle birlikte görülür.

Kahverengi Kokulu Kusmuk

Kahverengi kokulu kusmuk, üst gastrointestinal kanalda ortaya çıkan kanamadan ya da kahverengi veya kokulu bir şey yenmiş olmasından dolayı meydana gelmiş olabilir.

Kusmukta Sindirilmemiş Yiyecek:

Kusmukta sindirilmemiş yiyecek bulunması, söz konusu yiyeceğin mideden gelmediğini düşündürür. Kedinin gıda intoleransı geliştirmiş olması, alerji ya da üst gastrontestinal sistem tahrişine sebep olan pek çok şey nedeniyle ortaya çıkmış olabilir.

Kusmuktan hastalık hakkında bilgi sahibi olabilmek için kedinin en son ne yediğinin bilinmesi önemlidir. Söz gelimi kedi bütün gün boyunca yemek yemediği halde sindirilmemiş yiyecekler kusuyorsa bu durum bir tıkanıklığa ya da hareket bozukluğuna işaret edebilir.