Canlı renkleri, heyecanlı halleri ve kabarık tüyleri ile muhabbet kuşları en sevilen evcil hayvanlardan biridir. Çoğu evde rastlayabileceğimiz, bakımı kolay evcil hayvanlardan biri olan muhabbet kuşları rengârenk görüntüleri ile en sık beslenen evcil hayvanlardan biridir. Kuşlar da tıpkı diğer evcil hayvanlar gibi oldukça hassas bir yapıya sahiptirler. Basit gibi görünen bir cereyan ya da soğuk hava hastalanmalarına yol açabilir. Muhabbet kuşları hassas bir bünyeye sahip oldukları için ne yazık ki çabuk hastalanabilirler. Muhabbet kuşu bakımından dikkat edilmesi gereken ilk şey kafesi konumladığınız yerin sıcaklık durumudur. Ne aşırı sıcak, ne aşırı soğuk bir yere konumlamak gerekir ki hastalanma olasılığı düşük olsun. Muhabbet kuşu denince akla ilk gelen manzaralardan biri tüylerini kabartmış halde uyumasıdır. Çoğumuz hemen üşümüş olduğunu düşünürüz. Bu da bir ihtimaldir ve bununla birlikte pek çok nedenden dolayı da tüylerini kabartarak tüner. Bu görüntüsü ona daha da sevimli bir hava katsa da yine de olası bir sağlık sorununu önlemek için gözlemlemekte yarar olacaktır. Bugün sizlerle muhabbet kuşları neden tüylerini kabartır, muhabbet kuşları neden tüylerini kabartarak uyur gibi soruların yanıtlarını paylaşacağız. Önce şu tüy kabartma haline bir göz atalım…
Muhabbet kuşu neden tüylerini kabartır?
Farklı renkleri ve sevimli halleri ile muhabbet kuşları oldukça eğlenceli evcil hayvanlardandır. Hele bir de biraz biraz konuşmaya, kelimeler söylemeye başladı mı evin en büyük eğlencelilerinden biri haline gelir. Sevimli görüntüsüne eşlik eden konuşma beceresi ile en sık beslenene evcil hayvanlardan biridir. Tüylerinin kabarması ve bu şekilde uyuması yalnız muhabbet kuşlarına özel bir durum değildir. Kuşların çoğu bu şekilde tüylerini kabartır ve uyurlar. Muhabbet kuşlarının tüylerini kabartmasının altında pek çok neden yatıyor olabilir. Bu illa bir hastalık belirtisi olmayabilir. Aksine muhabbet kuşunun tüylerinin kabartması ve bu şekilde uyuması normal ve doğası gereği olan bir davranıştır. Bu davranışın ilk ve en büyük nedeni vücutlarını sıcak tutmaya çalışmaktır. Bununla birlikte muhabbet kuşunun tüylerini kabartması bir mutluluk belirtisi de olabilir. Sevimli kuşunu mutluysa, karnı toksa, bulunduğu ortamın koşullarından ve ısısından memnunsa rahatlayacak ve tüylerini kabartıp huzurlu bir şekilde uyuyacaktır. Muhabbet kuşunun tüylerini kabartmasının altında yatan başka pek çok neden olabilir. Yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi bu durum akla ilk olarak bir hastalığın varlığını getirmez; ilk akla gelen vücut ısısını dengelemedir. Şimdi gelin detaylara göz atalım.
1- Vücut ısılarını dengeleme
Muhabbet kuşlarının kabarmalarının altında yatan ilk sebep vücut ısılarını koruma, vücut sıcaklığını düzenlemedir diyebiliriz. Muhabbet kuşları mevcut sıcaklarını korumak için tüylerini kabartırlar bu sayede üşümelerini de engellerler. Özellikle soğuk havalarda daha sık tüylerini kabarttığı ve bu şekilde uyuduğu gözlemlenebilir. Tüylerini kabarttıkları zaman tüylerin altındaki havayı korurlar ve bu sayede vücutları üşümez. Kuşların tek tip bir sıcaklık anlayışı ya da ihtiyacı bulunmaz. Her kuşun kendine ait bir vücut sıcaklığı vardır. Bazı türler soğuk havalara daha alışıktır ancak muhabbet kuşu gibi narin kuşların soğukla arası yoktur. En ufak bir soğuk havadan ya da cereyandan etkilenebilirler. Bu nedenle hastalanabilir ve hatta hayatlarını kaybedebilirler. Kendi ısılarını korumak için aldıkları ilk önlem tüylerini kabartmaktır. Muhabbet kuşları tüylerini kabarttıktan sonra genellikle bir ayaklarını yumruk haline getirip yukarı da kaldırabilirler. Ayaklarından bir tanesini göğüslerine doğru çekmelerine sık rastlanır. Uyumadan önce böyle bir şekil alabilirler. Dengede durmak onların profesyonellik alanıdır öyle bir denge sağlarlar ki bu şekilde rahat bir uyku bile çekebilirler. Tabi bu duruş, onlarda enerji kaybına yol açabilir. Kendilerini dengelerler ancak eğer muhabbet kuşunuz tüylerini çok fazla kabartıyorsa evin sıcaklığını kontrol etmekte yarar olabilir ya da kafesin yerini daha sıcak bir yere konumlayabilirsiniz. Bu sayede üşümeyecektir. Aşırı sıcak ortamlardan da kaçınmak gerekir yani sadece aşırı soğuk değil aşırı sıcak da onlara zarar verecektir. İki ısının dengesini kurmak çok önemlidir.
2- Mutluluk!
Muhabbet kuşu neden kabarır sorusunun altında yatan nedenlerden biri de mutluluktur. Muhabbet kuşları mutlu olduklarında ya da heyecanlandıklarında da tüylerini kabartabilirler. Tüylerini kabartarak silkelenme hareketi yapabilirler, bu onların heyecanlı olduklarına işaret edebilir. Muhabbet kuşlarının pek çoğu sosyaldir. İçlerine kapanık olanları da mutlaka vardır ancak genelde insanları seven ve ortama neşe katan canlılardır. Özellikle oyun oynamayı çok severler. Bu nedenle kafesin kenarlarına birkaç oyuncak koyabilirsiniz. Kafesinde oyuncakları ile oynarken tüylerini kabartabilir, bu şuan eğleniyor olduğunun bir göstergesi olabilir. Muhabbet kuşları yukarıda da söylediğimiz gibi insanlarla iyi anlaşır. Evde sevdiği biri ona yaklaştığında heyecanlanabilir, mutlu olabilir ve bunun neticesinde tüylerini kabartabilir. Sevdiği bir aile bireyinin sesini uzaktan duyması ile onu heyecanlandırabilir. Bir yandan tüylerini kabartırken bir yandan ötebilir ve hatta birkaç kelime konuşabiliyorsa bu kelimeleri ardı ardına tekrarlayabilir. Heyecan, mutluluk, neşe gibi duygular tüylerinin kabarmasının nedenlerinden birkaçıdır.
3- Kendini temizleme
Muhabbet kuşları kediler kadar olmasa da kendilerini temizlemeyi seven canlılardır. Tüylerini temizlemeyi severler, tüylerindeki tozlardan hoşlanmadıkları için de tüylerini kabartarak silkelenebilirler. Kabarık tüylerinin aralarında tozları temizlemek için silkelenirler. Gagaları da onlar için bir temizlik aracıdır. Gagaları ile tüylerinin aralarını temizlerler. Eğer ıslandıysa, tüylerinin arasındaki suyu kurutmak için de tüylerini kabartabilirler. Özellikle sıcak havalarda serinlemesi için bir kâsenin içine su koyduğunuzda muhabbet kuşunuzun ara ara o suya girip ıslanıp çıktığına şahit olabilirsiniz. Suyla oynamayı çoğu sever. Bu keyif banyosundan sonra muhabbet kuşunuz tüylerini sık sık kabartabilir. Bu sayede tüylerinin ıslaklığını kurutur ve vücudunda ıslak olan bir bölge bırakmamaya çalışır. Yani özet olarak temizlenme duygusu ile de muhabbet kuşlarının tüylerini kabartmasının nedenlerinden biridir.
4- Hastalık sinyali
Muhabbet kuşlarının tüylerini kabartması genellikle mutluluk, heyecan, vücut ısısını dengeleme ve benzeri nedenlerden kaynaklansa da bazı durumlarda bu bir hastalık sinyali de olabilir. Bazı hastalıklar neticesinde muhabbet kuşları tüylerini kabartabilir. Peki, bunu nasıl anlayacağız? Eğer muhabbet kuşunuz tüylerini kabartırken aynı zamanda hızlı bir şekilde nefes alıp veriyorsa, hapşırıyorsa, normalin üstünde uyuyorsa, yemek yemiyorsa ve gözlerinin kenarları yorgun gibi bir hal alıyorsa bu durumda bir hastalıktan söz etmek mümkündür. Eğer tüm bunların yanı sıra muhabbet kuşunuz tünemek yerine kafesin zemininde bir köşede bu şekilde duruyorsa durum ciddi olabilir. En kısa sürede veteriner hekiminize götürmenizde yarar olacaktır. Yukarıda da dediğimiz gibi muhabbet kuşları narin canlılardandır ve özel bakıma ihtiyaçları vardır. Hassas bir bakım onların yaşam kalitesini doğrudan etkiler. Eğer yukarıda saydıklarımızdan bir tanesi bile mevcutsa, durumu vakit kaybetmeden veteriner hekiminize bildirmenizde yarar olacaktır.
5- Çiftleşme çağrısı
Muhabbet kuşu eğer erkekse ve tüylerini kabartarak şakıyorsa bu bir çiftleşme çağrısı olabilir. Kabarma ve yüksek sesli ötme genellikle çiftleşme isteğini de dile getirme şekli olabilir. Eğer çok rahatsa, karnı toksa, keyfi yerindeyse ve üşümüyorsa tüylerini kabartarak keyifli bir şekilde ötmeye başlarlar. Bu durum onların keyfinin ne kadar yerinde olduğunun da bir belirtisidir.
Muhabbet kuşunun kabarmasının altında mutlaka bir sebep yatıyordur bu nedenle ilk bakmanız gereken şey kafesin ve ortamın ısısıdır. Muhabbet kuşunuzu üşümemesi için sıcak bir yere koymak isteyebilirsiniz. Ancak kalorifer ya da klima yanı gibi direkt sıcağa maruz kalacağı yerler, sıcak çarpması yaşamasına yol açabilir. Yani soğuk hava ne kadar zararlıysa, sıcak hava da aynı oranda zararlıdır. Bu nedenle ideal bir sıcaklık aralığını günün her saati korumak gerekir. Eğer muhabbet kuşunuzda sıcak çarpması durumu söz konusu olursa hemen müdahale edilmelidir çünkü bu durum hayati risk doğurabilir. Eğer muhabbet kuşununuz tüyleri kabarık ve sürekli kanat çırpıyorsa bu durumda sıcaktan rahatsız olmuş olabilir. Hemen müdahale etmeli ve veteriner hekimden destek almalısınız. Aksi halde yukarıda da söylediğimiz gibi devreye ne yazık ki üzücü hayati riskler girecektir. Muhabbet kuşunuz tüylerini kabartırken bir yandan hapşırıyor, nefes alıp verme sıklığını arttırıyor ve kafeste tünemek yerine zeminde oturuyorsa durum ciddi olabilir, veteriner hekim muayenesi şarttır.
